Bivši svjetski broj jedan u tenisu, Andy Murray, nedavno se oglasio povodom egzibicionog turnira “6 Kings Slam” koji će se održati u Saudijskoj Arabiji od 16. do 19. oktobra 2024. godine. Ovaj turnir, iako ne nosi bodove za ATP rang listu, izazvao je veliku pažnju zbog zvučnih imena koja će učestvovati. Među njima su Novak Đoković, Rafael Nadal, Jannik Sinner, Danil Medvedev, Carlos Alcaraz i Holger Rune, što ga čini jednim od najiščekivanijih događaja ove jeseni u teniskom svijetu.
Turnir u Rijadu, kako se ističe, predstavlja priliku za najbolje svjetske tenisere da se takmiče u opuštenijoj atmosferi, ali sa jakom konkurencijom. Srpski as Novak Đoković i španska legenda Rafael Nadal imaju direktan prolaz u polufinale, gdje će čekati pobjednike mečeva između Jannika Sinnera i Danila Medvedeva, odnosno Carlosa Alcaraza i Holgera Runea.
Međutim, Andy Murray, koji je ranije ove godine objavio povlačenje iz profesionalnog tenisa, nije dijelio oduševljenje koje su mnogi iz teniskog sveta izrazili povodom turnira. Oglasio se na društvenim mrežama komentarom na promotivni video koji je objavljen kako bi najavio događaj. Video, u trajanju od pet minuta, prikazuje sve učesnike na kreativan način, sa fokusom na njihovu veličinu i uspjehe u svijetu tenisa. Reakcije su bile raznolike, od velikog oduševljenja do kritika. I dok su mnogi teniski fanovi i stručnjaci pohvalili produkciju, Andy Murray je bio jedan od onih koji nisu bili previše impresionirani.
Murray je odgovorio na komentar britanskog tenisera Liama Broadyja, koji je video ocenio “desetkom”, rekavši sarkastično: “Samo što ovo nije film i ne bih ga gledao jer je egzibicioni teniski događaj koji nikoga ne zanima.” Ova izjava izazvala je mnoštvo reakcija, kako među fanovima, tako i među njegovim kolegama.
Širi kontekst Murrayjeve izjave
Murray je poznat po svom britkom jeziku i smislu za humor, a često ne ustručava da iskaže svoje mišljenje, čak i kada ono ide protiv struje. Njegova izjava je ujedno i pokazatelj sve veće debate u teniskom svetu oko sve češćih egzibicionih turnira, posebno onih koji se održavaju u zemljama kao što je Saudijska Arabija, gde su sportski događaji deo šire strategije privlačenja globalne pažnje i promocije zemlje na svetskoj sceni.
Murrayjeva sarkastična opaska o turniru dolazi u trenutku kada se sve veći broj vrhunskih tenisera okreće egzibicionim događajima, često vođenim unosnim finansijskim ponudama i mogućnostima za dodatnu zaradu. Mnogi, uključujući i Đokovića, Nadal, Alcaraza i Medvedeva, vide ove turnire kao priliku za dodatno usavršavanje i održavanje forme u periodima kada nema zvaničnih ATP turnira.
Međutim, Murray je tokom svoje karijere bio poznat kao teniser koji je davao prednost takmičenju na zvaničnim turnirima, posebno onim koji imaju dugogodišnju tradiciju i koji utiču na ATP rang listu. Iako je učestvovao na nekoliko egzibicionih turnira, Murray nikada nije pokazivao veliko interesovanje za ovakve događaje i često ih je smatrao manje važnim u odnosu na Grand Slamove, Masters turnire i Davis Cup.
Njegova kritika egzibicionog turnira u Saudijskoj Arabiji može se tumačiti i u širem kontekstu njegovih stavova o ravnoteži između novca i sportskog duha. Murray je više puta govorio o tome kako novac u tenisu ne bi trebalo da bude primarni motiv igrača, već strast prema igri i želja za pobedom na najvećim takmičenjima. U ovom slučaju, njegovo mišljenje se verovatno odnosi na to da egzibicioni turniri, bez obzira na to koliko vrhunski igrači učestvuju, ne nose onu istu težinu i značaj kao zvanični turniri.
Kontroverze oko turnira u Saudijskoj Arabiji
Osim Murrayjeve kritike, egzibicioni turniri u Saudijskoj Arabiji izazvali su i druge kontroverze. Saudijska Arabija je poslednjih godina uložila ogroman novac u organizaciju sportskih događaja, uključujući boks mečeve, Formulu 1 i fudbalske turnire. Iako su ovi događaji privukli neke od najvećih imena u sportu, oni su takođe bili podvrgnuti kritikama zbog kršenja ljudskih prava u zemlji, uključujući položaj žena, ograničenja slobode govora i postupke prema migrantima.
Mnogi sportisti i organizacije našli su se na udaru kritika zbog učešća u ovim događajima, a neki su optuženi za “sportski pranje” (sportswashing) – korišćenje sporta za prikrivanje ili ublažavanje negativnog imidža zemlje. Iako se ovi turniri promovišu kao prilika za globalni razvoj sporta i međukulturalnu razmenu, mnogi aktivisti smatraju da se time preusmerava pažnja sa ozbiljnih problema u vezi sa ljudskim pravima.
Andy Murray je ranije izrazio sumnju u vezi sa sportskim događajima u Saudijskoj Arabiji, ističući da sportisti ne bi trebali da učestvuju na događajima u zemljama koje imaju ozbiljne probleme sa ljudskim pravima. Iako nije direktno kritikovao kolege koji učestvuju na ovim događajima, njegovi komentari sugerišu da se ne slaže sa praksom organizovanja sportskih manifestacija u takvim sredinama.
Odgovor teniske zajednice
Nakon Murrayjeve izjave, nekoliko tenisera i stručnjaka izrazilo je svoje mišljenje o egzibicionom turniru u Rijadu. Mnogi su podržali njegovu izjavu, smatrajući da egzibicioni turniri ne bi trebali imati toliki značaj u teniskom kalendaru, dok su drugi naglasili da ovakvi događaji pružaju priliku igračima da se okušaju u drugačijim uslovima, van pritiska zvaničnih turnira.
Novak Đoković, jedan od učesnika turnira, nije se direktno oglasio povodom Murrayjeve kritike, ali je u ranijim intervjuima istakao da uživa u učestvovanju na egzibicionim turnirima jer mu oni omogućavaju da se druži sa kolegama, usavršava igru i pomaže u promociji sporta u zemljama koje nemaju dugu tenisku tradiciju.
Iako egzibicioni turniri ne donose zvanične titule ili bodove, njihova popularnost je u porastu, posebno u periodima između sezona kada igrači koriste ove događaje kao pripremu za veće turnire.
Andy Murrayjev sarkastični komentar o egzibicionom turniru u Saudijskoj Arabiji otvorio je širu raspravu o značaju ovakvih događaja u teniskom svetu. Iako mnogi igrači vide ove turnire kao priliku za opuštanje i dodatno usavršavanje, Murrayjevo mišljenje odražava zabrinutost da bi egzibicioni turniri mogli da umanje značaj zvaničnih teniskih takmičenja.
